Budowa żurawia samojezdnego, w przeciwieństwie do żurawia wieżowego, jest stosunkowo prosta. Na platformie samochodu ciężarowego lub specjalnej samodzielnej platformie umieszczone są wyciągarki i obrotowy pomost. Z pomostem połączony jest wysięgnik. Obrót pomostu umożliwia zmianę kierunku transportowanego materiału lub samego ramienia wysięgnika, jeśli jest ono wykorzystywane do prowadzenia robót budowlanych na wysokości. W przypadku wysięgnika umieszczonego na specjalnym nadwoziu samochodowym, kabina kierowcy jest równocześnie kabiną operatora. Na platformach samojezdnych kabina operatora zabudowana jest na platformie.
Napęd żurawi samojezdnych
Każdy żuraw samojezdny wyposażony jest w dwa niezależne silniki. Jeden z nich służy do napędu pojazdu lub platformy, drugi napędza ruch wysięgnika. Pierwszy silnik to zawsze silnik dieslowski. Natomiast napęd wysięgnika żurawia może być hydrauliczny, mechaniczny lub elektryczny. W polskiej praktyce żurawie samojezdne to najczęściej żurawie o napędzie spalinowo-elektrycznym. Wymagają w związku z tym wydzielenia w miejscu ich pracy gniazda elektrycznego o dużej mocy przyłączeniowej.
Tryby pracy
Żuraw samojezdny może pracować w dwóch trybach: transportowym i dźwigowym. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia, gdy za pomocą żurawia dokonuje się transportu materiałów na określoną odległość czy wysokość. Tryb dźwigowy służy do przemieszczania ludzi w dół i w górę, rzadziej do transportu materiałów.
Tryb pracy w pewnym sensie uwarunkowany jest rodzajem podwozia, na którym pracuje żuraw. W tym znaczeniu wyróżnia się żurawie gąsienicowe, kołowe, samochodowe i jezdniowo-terenowe. Podwozie determinuje nie tylko sposób pracy, lecz również możliwość dojazdu i pracy na różnych podłożach.
Żurawie różnią się rodzajem podwozia, na którym są umieszczone, napędem i podwoziem. Tym niemniej ich budowa uwzględnia różnice także w innych parametrach, które decydują o możliwości wykorzystania poszczególnych żurawi do określonych prac. Jest to między innymi wysokość podnoszenia i głębokość opuszczania. Wartością, którą uwzględniają kierownicy robót jest również kąt obrotu – największy mają żurawie samochodowe. W ich przypadku jedynym ograniczeniem jest zakaz przenoszenia ładunku nad kabiną operatora. W trudnych warunkach budowlanych znaczenie może mieć również zdolność pokonywania wzniesień z obciążeniem.
Jak przedstawiono żurawie różnią się między sobą budową, która wpływa na ich odmienne zastosowania.